مفهوم کلی اسکیما مارکآپ چیست؟
اسکیما مارکآپ یا همان دادههای ساختاریافته، یک زبان نشانه‌گذاری استاندارد است که شما به کد HTML صفحه وب خود اضافه می‌کنید.
هدف اصلی آن ارائه اطلاعات واضح و ساختاریافته درباره محتوای صفحه به موتورهای جستجو است تا به آن‌ها در درک بهتر محتوا کمک کند و اغلب منجر به نمایش ریچ‌ریزالت در نتایج جستجو و بهبود نرخ کلیک شود.
به زبان ساده، اسکیما مانند یک مترجم بین وبسایت شما و گوگل عمل می‌کند. شما به گوگل کمک می‌کنید تا نه تنها کلمات، بلکه معنا و مفهوم آن کلمات را نیز بفهمد.
وقتی گوگل محتوای شما را بهتر بفهمد، می‌تواند آن را به روش‌های جذابتر و چشم‌گیرتری در صفحه نتایج به کاربران نشان دهد.
انواع قالب دادههای ساختاریافته
به طور کلی، سه قالب اصلی برای پیاده‌سازی دادههای ساختاریافته (اسکیما) وجود دارد که تنها یکی از آن‌ها توسط گوگل به طور رسمی توصیه میشود. در ادامه هر سه قالب را به طور کامل بررسی میکنیم.
| JSON-LD | Microdata | RDFa | |
|---|---|---|---|
| توصیه گوگل | بله | پشتیبانی میشود | پشتیبانی میشود |
| سهولت استفاده | عالی (جداگانه) | متوسط (مخلوط با HTML) | متوسط (مخلوط با HTML) |
| خوانایی کد | تمیز و واضح | شلوغ و پیچیده | شلوغ و پیچیده |
| انعطافپذیری | عالی | متوسط | متوسط |
| نگهداری | آسان | سخت | سخت |
قالب JSON-LD (توصیه شده)
یک کد اسکریپت (<script>) که مانند یک تگ معمولی در body یا head قرار می‌گیرد.
<script type="application/ld+json">{"@context": "https://schema.org","@type": "Person","name": "مثبت قاسمی","jobTitle": "متخصص سئو","url": "https://example.com"}</script>
قالب Microdata
یک مجموعه ویژگی است که مستقیماً به تگهای HTML موجود در بدنه صفحه اضافه میشود.
با استفاده از ویژگی‌های خاصی مانند itemscope، itemprop و itemtype اطلاعات را وارد صفحه می‌کنید.
<div itemscope itemtype="https://schema.org/Person"><h1>نام: <span itemprop="name">متین</span></h1><p>شغل: <span itemprop="jobTitle">متخصص سئو</span></p><a itemprop="url" href="https://example.com">وبسایت</a></div>
قالب PDFa
مشابه Microdata است اما یک استاندارد قدیمی‌تر و عمومی‌تر است.
<div vocab="https://schema.org/" typeof="Person"><h1>نام: <span property="name">متین</span></h1><p>شغل: <span property="jobTitle">متخصص سئو</span></p><a property="url" href="https://example.com">وبسایت</a></div>
گوگل به صراحت استفاده از JSON-LD را توصیه می‌کند. این قالب به دلیل سادگی، جداسازی از کد اصلی و کاهش احتمال خطا، بهترین گزینه برای اکثر وب‌سایت‌ها است.
برخی اسکیمای ضروری برای سئو
در اینجا چند اسکیمای پرکاربرد و ضروری را که هر متخصص سئو و وبمستری باید بشناسد، معرفی می‌کنم.
این اسکیماها نه تنها به درک بهتر محتوای شما توسط موتورهای جستجو کمک می‌کنند، بلکه شانس شما برای ظاهر شدن در انواع مختلف نتایج غنی را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهند.
اسکیمای Article
یکی از انواع دادههای ساختاریافته اسکیما Article هست، که در مقالات، وبلاگها استفاده میشود.
وقتی توی سایت یه مقاله می‌ذاری، اسکیما مثل کارت معرفی به گوگل میگه: این مقاله‌ست، اسمش اینه، نویسنده‌ش فلانیه، تاریخش اینه، عکسش هم اینه.
اینطوری گوگل لازم نیست حدس بزنه و مقاله رو می‌فهمد، در اینصورت وقتی توی نتایج جستجو مقاله بالا بیاد، احتمال ایجاد ریچ‌ریزالت نیز هست.
این ساختار داده به موتورهای جستجو امکان می‌دهد تا محتوای مقاله را به‌صورت دقیق‌تر تحلیل، ایندکس و در نتایج غنی نمایش دهند.
🔹 ریچ‌ریزالت Article
اگر ریچ ریزالت ظاهر بشه، مقاله شما در گوگل با عنوان، تصویر، نویسنده و تاریخ نمایش داده میشه و همین باعث جذابتر شدن نتیجه و افزایش احتمال کلیک کاربران میشه.
اسکیمای Product
اسکیما Product هست، که برای معرفی محصولات در فروشگاه‌ها و صفحات محصول استفاده میشود.
وقتی توی صفحه محصول اطلاعاتی مثل نام، قیمت، برند، وضعیت موجودی و تصویر رو با اسکیمای Product اضافه می‌کنی، انگار یه کارت شناسایی برای محصول چسبوندی تا موتورهای جستجو بفهمن این یک کالاست.
اینطوری گوگل می‌فهمد قیمت چغدر است، آیا موجوده یا ناموجود، چه برندی داره و حتی امتیازها و نظرهای مشتریان چیه. این اطلاعات کمک میکنه محصول دقیق‌تر ایندکس بشه و در نتایج جستجو بهتر نمایش داده بشه.
این ساختار داده به موتورهای جستجو امکان می‌دهد تا جزئیات محصول را به‌صورت دقیق‌تر نمایش، مرتب و برای خریدارها قابل‌فهم‌تر کنند.
🔹 ریچ‌ریزالت Product
اگر ریچ‌ریزالت ظاهر بشه، محصول شما در گوگل با نام، تصویر، قیمت، وضعیت موجودی و امتیاز مشتریان نمایش داده میشه و همین باعث جلب توجه بیشتر و افزایش احتمال خرید یا کلیک میشه.
اسکیمای Review
اسکیمای Review برای معرفی نقد و بررسی‌ها استفاده میشه، برای محصول، سرویس، کتاب، فیلم یا هر چیزی که کسی بخواد نظرش رو درباره‌ش بنویسه.
فرض کن یه کارت امتیاز درست می‌کنی که می‌نویسه من اینو ۴ از ۵ دوست داشتم و دلیلش فلان بود؛ اسکیمای Review هم همین کارت رو به شکل قابل‌فهم برای گوگل می‌سازه.
وقتی این اطلاعات رو می‌ذاری، موتورهای جستجو بهتر می‌فهمن مردم درباره‌ی چه چیزی چه نظری دارن و نقدها رو دقیق‌تر مرتب و ایندکس می‌کنن، این یعنی نمایش بهتر و قابل‌اعتمادتر در نتایج.
🔹 ریچ‌ریزالت Review
اگر ریچ‌ریزالت ظاهر بشه، نقد شما ممکنه در گوگل با ستاره‌ها (مثلاً ★★★★☆)، میانگین امتیاز و تعداد نقدها نمایش داده بشه؛ این نمایش باعث افزایش اعتماد و احتمال کلیک کاربران میشه.
اسکیمای FAQPage
اسکیمای FAQPage برای صفحاتیه که مجموعه‌ای از سوال‌ها و جواب‌ها دارن، مثلاً سوالات متداول درباره محصول یا پرسش‌های کاربران و پاسخ‌ها.
مثل یه دفترچه سؤال‌وجواب که روی میز می‌ذاری تا همه سریع جواب‌ها رو ببینن؛ اسکیمای FAQPage همین ساختار رو طوری به گوگل میگه که هر سوال و جواب جدا شناسایی بشه.
وقتی این ساختار رو می‌ذاری، موتورهای جستجو می‌تونن هر پرسش و پاسخ رو جدا تشخیص بدن، سریع‌تر ایندکس کنن و کاربران رو مستقیم به پاسخ‌ها برسونن.
🔹 ریچ‌ریزالت FAQ
اگر ریچ‌ریزالت ظاهر بشه، گوگل ممکنه لیست سوال‌ها (و گاهی جواب‌های کوتاه) رو مستقیماً زیر نتیجهٔ شما نمایش بده؛ این باعث میشه کاربر سریع‌تر جواب بگیره و احتمال کلیک یا اعتماد به صفحه بیشتر بشه.
اسکیمای HowTo
اسکیمای HowTo برای صفحات آموزشی استفاده میشه، مثلا راهنمای انجام یک کار، دستورالعمل ساخت چیزی یا مراحل تعمیر.
مثل اینکه یه دفترچه راهنما بنویسی که مرحله‌به‌مرحله میگه چه‌کار باید بکنی: عنوان کار، لیست ابزارها، مواد مورد نیاز، و بعد مراحل پشت‌سرهم. اسکیمای HowTo همین اطلاعات رو به صورت قابل‌فهم برای گوگل می‌سازه.
با اضافه کردن این ساختار، گوگل می‌تونه هر مرحله رو جدا تشخیص بده و کاربر رو قدم‌به‌قدم راهنمایی کنه، مخصوصاً برای کارهایی که چند مرحله دارن یا نیاز به ابزار خاص دارن.
🔹 ریچ‌ریزالت HowTo
اگر ریچ‌ریزالت ظاهر بشه، گوگل ممکنه مراحل شما رو به‌صورت مرحله‌ای (گاهی با عکس و زمان تقریبی) نمایش بده؛ این نمایش باعث میشه کاربر راحت‌تر متوجه فرایند بشه و احتمال کلیک و تعامل بیشتر بشه.
اسکیمای BreadcrumbList
اسکیمای BreadcrumbList برای نشون دادن مسیر ناوبری صفحه استفاده میشه، مثل وقتی که بالای صفحه می‌بینی:
خانه › محصولات › موبایل › برند سامسونگ
این ساختار به گوگل میگه صفحه‌ات کجای سایت قرار داره و هر بخش مسیر چه اسمی و چه آدرسی داره.
فایده‌ش برای کاربر اینه که کسی که تو نتایج جستجو روی لینک شما کلیک میکنه، سریع‌تر بفهمه صفحه از چه شاخه‌ای از سایت میاد. برای موتورهای جستجو هم کمک میکنه ساختار سایت رو بهتر بفهمن و لینک‌ها را مرتب‌تر نمایش بدن.
🔹 ریچ‌ریزالت Breadcrumb
اگر ریچ‌ریزالت Breadcrumb ظاهر بشه، گوگل به جای نمایش آدرس طولانی، مسیر ناوبری کوتاه‌شده (مثلاً خانه › دسته › زیردسته) رو کنار یا زیر نتیجهٔ شما نمایش می‌ده؛ این کمک میکنه کاربر سریع‌تر موقعیت صفحه رو بفهمه و احتمال کلیک بهتر بشه.
اسکیمای Organization
اسکیمای Organization برای معرفی شرکت، برند یا هر نوع سازمان در صفحات وب استفاده میشه. وقتی اطلاعات سازمان (مثل نام، لوگو، آدرس و تماس) رو با این اسکیمای مشخص می‌کنی، انگار یه کارت رسمی به گوگل می‌دی که بگه این برند چه‌کسیه و چطور باید باهاش ارتباط گرفت.
با داشتن این ساختار، موتورهای جستجو هویت سازمان رو بهتر می‌فهمن؛ مثلا می‌تونن لوگو کنار نتایج یا پنل اطلاعاتی برای برند نمایش بدن و اطلاعات تماس یا شبکه‌های اجتماعی رو به‌صورت واضح نمایش بدن.
🔹 ریچ‌ریزالت Organization
گوگل تضمین نمی‌کنه همیشه نشون بده، اما اگر ریچ‌ریزالت ظاهر بشه، ممکنه لوگو، شبکه‌های اجتماعی، شماره تماس یا پنل اطلاعاتی درباره سازمان شما در نتایج گوگل نمایش داده بشه، این باعث افزایش اعتماد و دیده‌شدن برند میشه.
اسکیمای LocalBusiness
اسکیمای LocalBusiness برای معرفی کسب‌وکارهای محلی مثل فروشگاه، رستوران، کلینیک، سالن زیبایی یا هر مکانِ ارائه‌دهندهٔ خدمات محلی استفاده میشه.
مثل اینه که یه کارت ویزیت دیجیتال روی صفحهٔ وب بچسبونی و بنویسی: اسم، آدرس، تلفن، ساعت کاری، مختصات نقشه و حتی محدودهٔ قیمتیِ ما این‌هاست.
وقتی این داده‌ها رو می‌ذاری، موتورهای جستجو سریع‌تر متوجه میشن کسب‌وکار شما کجاست، کی بازه، چطور باهاش تماس بگیرن و مردم چطور درباره‌ش نظر دادن، دقیقاً مثل داشتن یه تابلو راهنما برای مشتری‌های آنلاین.
🔹 ریچ‌ریزالت LocalBusiness
اگر ریچ‌ریزالت ظاهر بشه، کسب‌وکار شما ممکنه در یک نقشه یا پنل سمت راست گوگل با آدرس، ساعت کاری، شماره تماس، رتبه و دکمه‌های تماس/مسیر‌یابی نمایش داده بشه، که باعث افزایش دیده‌شدن، تماس‌ها و مراجعهٔ حضوری میشه.
اسکیمای Event
اسکیمای Event برای معرفی رویدادهاست، مثل همایش، ورک‌شاپ یا نمایشگاه. با این اسکیمای به گوگل می‌گیم چه رویدادی، کِی و کجا برگزار میشه و بلیت‌فروشی داره یا نه.
اینطوری موتورهای جستجو دقیق‌تر می‌فهمن رویداد چیه و برای کاربران موقعیت و زمان رو واضح نشون می‌دن.
🔹 ریچ‌ریزالت Event
اگر ریچ‌ریزالت ظاهر بشه، گوگل ممکنه تاریخ، مکان، وضعیت بلیت و دکمهٔ خرید یا نمایش در تقویم رو کنار یا درون نتیجهٔ جستجو نمایش بده، که باعث دیده‌شدن بیشتر و فروش بهتر میشه.
اسکیمای Person
اسکیمای Person فقط برای معرفی یک فرد هست، ولی کاربردش بسته به اینکه توی چه اسکیمای دیگه‌ای بیاد، تغییر میکنه. گاهی نویسنده‌ست، گاهی مدرس، گاهی منتقد یا حتی صاحب یک بیزینس.
این اسکیما در مقالات و وبلاگها معمولاً به عنوان نویسنده یا ویرایشگر معرفی میشه، در آموزش‌ها و دوره‌ها به عنوان مدرس یا آموزش‌دهنده تعریف میشه.
با این ساختار، موتورهای جستجو می‌تونن هویت فرد پشت محتوا یا شخص مرتبط با اون صفحه رو دقیق‌تر تشخیص بدن و اطلاعاتش رو در نتایج نشون بدن.
🔹 ریچ‌ریزالت Person
خودِ اسکیمای Person به تنهایی جزو اون دسته‌هایی که ریچ ریزالت اختصاصی دارن نیست، وقتی همراه اسکیمای دیگه استفاده بشه، اطلاعات فرد به شکل بخشی از ریچ ریزالت هم ظاهر میشه.
اسکیمای VideoObject
اسکیمای VideoObject برای صفحات ویدئو استفاده میشه، اعم از ویدئوهای آموزشی، بررسی محصول یا کلیپ‌های کوتاه. با آن می‌گیم ویدئو چیه، کجاست و چطور باید پخش بشه.
این داده کمک میکنه ویدئو به‌درستی ایندکس شده و اطلاعات کاربردی مثل مدت زمان و تصویر بندانگشتی در نتایج نشان داده بشه.
🔹 ریچ‌ریزالت Video
اگر ریچ‌ریزالت برای ویدئو نمایش داده بشه، گوگل معمولاً یک عکس پیش‌نمایش، مدت زمان ویدئو و گاهی دکمهٔ پخش یا دیدن پیش‌نمایش رو نشون می‌ده. این باعث میشه نتیجه در صفحهٔ جستجو جذابتر دیده بشه و احتمال کلیک و تماشای ویدئو بیشتر بشه.
اسکیمای Course
اسکیمای Course برای معرفی دوره‌های آموزشی استفاده میشه، مثل دوره‌های آنلاین، دانشگاهی یا کارگاهی. با این اسکیمای می‌گیم اسم دوره، مدرس یا ارائه‌دهنده، طول دوره و محتوا چیه.
قرار دادن این ساختار کمک میکنه دوره‌ها بهتر در جستجو و در نتایج آموزشی دسته‌بندی بشن و کاربران سریع‌تر بفهمن دوره مناسبشون هست یا نه.
🔹 ریچ‌ریزالت Course
اگر ریچ‌ریزالت ظاهر بشه، گوگل ممکنه نام دوره، ارائه‌دهنده، خلاصه و گاهی اطلاعات ثبت‌نام یا لینک مستقیم به دوره را نمایش بده، که شانس دیده‌شدن و ثبت‌نام را افزایش می‌دهد.
نحوه ساخت اسکیما مارکآپ
نگران نباشبد برای ساخت اسکیما مارکآپ نیاز به دانش فنی ندارید، فقط کافیست کارایی آنرا بدانید و ابزارها برای شما آنرا میسازند.
برای ساخت اسکیما به صورت دستی، می‌تونید به Schema Markup Generator برید، فیلدهای مورد نیاز مثل عنوان، نویسنده، تصویر یا قیمت رو پر کنید و کد آماده شده را کپی کنید.
اگر سایتتون وردپرسیه، حتی لازم نیست کدها رو دستی اضافه کنید؛ افزونه‌هایی مثل Yoast SEO یا Rank Math انواع اسکیما رو بدون هیچ دانش فنی فقط با چند کلیک براتون ایجاد می‌کنن. به این ترتیب صفحات مقاله، محصول یا آموزش‌هاتون مجهز به اسکیما میشن و شانس نمایش ریچ ریزالت گوگل بالاتر میره.
سوالات متداول اسکیما مارکآپ
چه ابزارهایی برای تست و بررسی اسکیما وجود داره؟
گوگل دو ابزار اصلی داره برای تست اسکیما داره، یکی Rich Results Test برای تست نمایش ریچ ریزالت و دیگری Schema Markup Validator برای بررسی ساختار و صحت کد.
آیا استفاده از اسکیما باعث افزایش رتبه سایت میشه یا فقط روی ظاهر نتایج تأثیر داره؟
اسکیما مستقیم رتبه رو بالا نمیبره، اما چون نتایج رو جذابتر میکنه و باعث افزایش نرخ کلیک (CTR) میشه، به شکل غیرمستقیم روی سئو اثر مثبت داره.
چرا اسکیما دارم ولی ریچ ریزالت نمایش داده نمیشه؟
داشتن اسکیما شرط لازم هست ولی کافی نیست. گوگل همیشه ریچ ریزالت نشون نمی‌ده. دلایلش می‌تونه ناقص بودن داده، عدم تطابق با دستورالعمل‌ها یا حتی تصمیم الگوریتم گوگل باشه.
آیا همه صفحات سایت باید اسکیما داشته باشن یا فقط بعضی صفحات مهم؟
لزومی نداره همه صفحات اسکیما داشته باشن. بهتره روی صفحات مهم مثل مقالات، محصولات، دوره‌ها یا صفحات کسب‌وکار تمرکز کنی، جایی که احتمال ریچ ریزالت بیشتره.
چه تفاوتی بین JSON-LD، Microdata و RDFa در اسکیما مارکآپ وجود داره؟
هر سه روش برای نشون دادن دادههای ساختاریافته هستن. JSON-LD سادهتر و توصیهشده توسط گوگله، چون کد جدا از محتوای HTML میاد. Microdata و RDFa توی تگهای HTML نوشته میشن و نگهداریشون سختتره. الان تقریباً همه جا JSON-LD استاندارده.
