ابزارهای جایگزین Google Analytics، بدون تحریم

مزایای تحلیل رفتار کاربران

• بهبود تجربه کاربری: وقتی بفهمی کاربرها کجا سردرگم می‌شن یا بیشتر تعامل دارن، می‌تونی رابط کاربری یا محتوا رو بهتر کنی.
• افزایش نرخ تبدیل: با شناخت رفتار خرید، می‌تونی مسیر خرید رو ساده‌تر کنی و نرخ تبدیل رو ببری بالا.
• تصمیم‌گیری داده‌محور: به جای حدس زدن، تصمیمات بازاریابی یا طراحی رو بر اساس آمار واقعی می‌گیری.
• شخصی‌سازی محتوا و پیشنهادها: دیتا کمک می‌کنه پیشنهادهایی بدی که دقیقاً مناسب علایق یا نیاز هر کاربره.
• اندازه‌گیری اثربخشی کمپین‌ها: متوجه می‌شی کدوم کمپین یا کانال بیشتر جواب داده، و بودجه‌تو بهتر مدیریت می‌کنی.
• تشخیص الگوها و ترندها: متوجه تغییر رفتار مخاطب‌ها در طول زمان می‌شی و سریع‌تر واکنش نشون می‌دی.

ابزار Matomo

پلتفرم آنالیتیکس متن‌باز که هم امکان نصب روی سرور خودتان را دارد و هم سرویس میزبانی‌شده ارائه می‌کند. طراحی شده تا جایگزین کامل‌تری برای Google Analytics باشد با تاکید بر مالکیت داده.

این ابزار بهت کمک می‌کنه بفهمی بازدیدکننده‌ها چه کسانی هستن، از کجا میان و توی سایتت چه کارهایی انجام میدن.

🔹 قابلیت‌های کلیدی:

• روی سرور خودت یا روی سرویس ابری نصب میشه
• همه آمارها مثل تعداد بازدید، صفحات پربازدید، زمان ماندن کاربر، مسیرهایی که توی سایت طی کرده و حتی اهداف (مثلاً خرید یا عضویت) رو نشون میده.
• چون متن‌بازه و کوکی‌هاش رو میشه شخصی‌سازی کرد، خیلی راحت با قوانین حریم خصوصی مثل GDPR سازگار میشه.

🔹 مناسب چه افرادی هست:

سازمان‌ها و وب‌سایت‌هایی که نمی‌خوان داده‌های کاربرشون روی سرور شرکت‌های خارجی باشه، گزینه‌ای امن و مطمئنه.

• ✅ مزایا: کنترل کامل روی داده‌ها و مکان ذخیره‌سازی؛ امکانات نزدیک به GA؛ قابلیت توسعه و افزودن پلاگین؛ مناسب برای انطباق حقوقی و سیاست‌های سازمانی.
• ❌ معایب: نسبتاً سنگین و نیازمند منابع سروری و مدیریت؛ نصب و نگهداری (بکاپ، آپدیت، مانیتورینگ) لازم است؛ برخی قابلیت‌ها ممکن است در پلن‌های پولی یا با افزونه باشند.

ابزار PostHog

این ابزار رفتار کاربران را با ثبت کارهایی که انجام می‌دهند مثل کلیک، پر کردن فرم یا دیدن صفحات تحلیل می‌کند. می‌توانید آن را یا روی سرور خودتان نصب کنید تا داده‌ها پیش خودتان بماند، یا از نسخهٔ آمادهٔ آنلاین استفاده کنید که شرکت سازنده مدیریت می‌کند.

🔹 قابلیت‌های کلیدی:

• می‌تونه رویدادها رو دقیق ثبت کنه
• ابزارهایی مثل (Session Recording) داره که واقعاً می‌بینی کاربر چطور با محصولت کار کرده.
• می‌تونی یک قابلیت جدید رو فقط برای بعضی کاربرها فعال کنی تا مطمئن شی خوب جواب می‌ده.
• A/B تست داره که دو نسخه از یه ویژگی رو مقایسه کنی و بفهمی کدوم بهتره.

🔹 مناسب چه افرادی هست:

یه جورایی همه‌فن‌حریف برای تیم‌های محصوله. تمرکزش روی رصد و تحلیل رفتار دقیق کاربر داخل خود محصول یا اپ هست، نه فقط بازدید از سایت.

برای تیم‌هایی که می‌خوان محصول رو بر اساس داده واقعی بهبود بدن.

• ✅ مزایا: مجموعه‌ای کامل برای تحلیل رفتار کاربر و آزمایش ویژگی‌هاست که مزیتش یکپارچگی ابزارها، ثبت رویداد دقیق، و امکاناتی مثل ضبط جلسه کاربر و A/B تست هست.
• ❌ معایب: استقرار و نگه‌داری نسخه Self‑Hosted پیچیدگی فنی داره و در نسخه ابری، هزینه‌ها با رشد رویدادها بالا میره.

ابزار Umami

ابزار آنالیتیکس متن‌باز و سبک، طراحی‌شده برای حفظ حریم خصوصی و سادگی؛ معمولاً برای سایت‌های کوچک تا متوسط استفاده می‌شود و هدفش ارائهٔ متریک‌های پایه با کمترین سربار است.

🔹 قابلیت‌های کلیدی:

• از کوکی استفاده نمی‌کنه
• به‌خاطر کد خیلی سبک، روی سرعت سایتت تقریباً هیچ تاثیری نداره
• آمار پایه رو می‌ده: چند نفر اومدن، از کجا اومدن، روی چی کلیک کردن

🔹 مناسب چه افرادی هست:

برای وبلاگ‌ها، لندینگ‌پیج‌ها یا کسب‌وکارهای کوچیکی که فقط می‌خوان یه نگاه شفاف به ترافیکشون داشته باشن، Umami انتخابیه سریع و بی‌دردسر.

• ✅ مزایا: نصب و راه‌اندازی ساده؛ اسکریپت سبک که سرعت لود را کم نمی‌کند؛ مناسب برای سایت‌هایی که نمی‌خواهند از کوکی یا tracking پیچیده استفاده کنند؛ کمتر تحت تأثیر adblockers قرار می‌گیرد اگر به‌عنوان first-party اجرا شود.
• ❌ معایب: امکانات محدود برای تحلیل رویدادی پیچیده یا recording؛ قابلیت‌های گزارش‌گیری پیشرفته یا ادغام‌های گوناگون ندارد؛ برای نیازهای داده‌کاوی عمیق مناسب نیست مگر با ترکیب با ابزارهای دیگر.

ابزار Countly

پلتفرم تحلیل محصول با تمرکز ویژه بر اپلیکیشن‌های موبایل و اینترنت اشیاء (IoT) که در دو نسخهٔ متن‌باز و تجاری عرضه می‌شود. با هدف ارائه دید جامع از رفتار کاربر در محصول و بهبود تجربهٔ او توسعه یافته است.

این ابزار بهت کمک می‌کنه مسیر استفادهٔ کاربر از اپ یا دستگاه رو دقیق رصد کنی و با داده‌های به‌دست‌آمده تصمیم‌های بهتری برای بهینه‌سازی بگیری.

🔹 قابلیت‌های کلیدی:

• گزارش‌ خطا برای شناسایی و رفع مشکلات فنی
• ارسال اعلان پوش برای تعامل با کاربر
• پشتیبانی از طیف گسترده‌ای از کیت توسعهٔ نرم‌افزارها برای موبایل و اینترنت اشیاء
• معماری ماژولار برای فعال‌سازی فقط قابلیت‌های موردنیاز

🔹 مناسب چه افرادی هست:

شرکت‌ها و تیم‌هایی که اپلیکیشن موبایل یا محصولات IoT با کاربران زیاد دارند و نیازمند ابزار پیشرفته تحلیل و تعامل با کاربر هستند.

• ✅ مزایا: تخصصی برای موبایل و IoT؛ قابلیت تعامل مستقیم با کاربر؛ توسعه‌پذیری بالا با ماژول‌ها و کیت توسعهٔ نرم‌افزارهای متعدد؛ کنترل کامل بر داده در نسخه سلف‌هاست.
• ❌ معایب: بسیاری از قابلیت‌های پیشرفته در نسخه تجاری موجود است؛ پیاده‌سازی و نگهداری می‌تواند برای تیم‌های کوچک پیچیده باشد.

ابزار Plausible

سرویس آنالیتیکس کم‌حجم و متمرکز بر حریم خصوصی که به‌صورت متن‌باز و با گزینهٔ نصب روی سرور خودتان یا استفاده از نسخهٔ ابری ارائه می‌شود.

این ابزار بهت کمک می‌کنه با رابطی ساده و آمار شفاف، ترافیک وب‌سایت و متریک‌های کلیدی رو بدون پیچیدگی‌های ابزارهای سنگین مدیریت و تحلیل کنی.

🔹 قابلیت‌های کلیدی:

• اسکریپت بسیار سبک و بدون استفاده از کوکی
• انطباق کامل با قوانین حریم خصوصی مانند GDPR
• امکان اشتراک‌گذاری عمومی یا خصوصی داشبورد
• گزارش‌های ساده و قابل‌فهم از بازدید، منابع ترافیک و اهداف

🔹 مناسب چه افرادی هست:

سایت‌های محتوا، کسب‌وکارهای کوچک و تیم‌هایی که دنبال یک ابزار سریع، شفاف و سازگار با حریم خصوصی برای پایش ترافیک هستند.

• ✅ مزایا: سرعت بالا و اثر ناچیز بر عملکرد سایت؛ رابط کاربری ساده و شفاف؛ بدون نیاز به بنر کوکی؛ مناسب برای انطباق با مقررات حریم خصوصی.
• ❌ معایب: فاقد قابلیت‌های تحلیلی عمیق مانند Session Replay یا قیف‌های پیچیده؛ امکانات محدودتر نسبت به ابزارهای جامع تحلیل محصول.

برای چه سناریویی کدام ابزار مناسب‌تر است؟

انتخاب ابزار تحلیل داده، مثل انتخاب یک شریک استراتژیک برای کسب‌وکار است. هر ابزار برای نیازها و سناریوهای خاصی بهینه‌سازی شده و اگر از ابتدا بدانید دنبال چه هستید، می‌توانید بدون اتلاف زمان و هزینه، بهترین نتیجه را بگیرید. در ادامه، سناریوهای متداول و ابزارهایی که بیشترین تطابق را با آن‌ها دارند آورده شده است:

🔹 سازمان‌ها و کسب‌وکارهایی با الزامات سخت‌گیرانه حریم خصوصی و مالکیت داده:

اگر نمی‌خواهید داده‌ها روی سرورهای خارجی ذخیره شوند یا با مقرراتی مانند GDPR(درحال حاظر الزاماتی برای مقررات در ایران وجود ندارد) باید کاملاً هماهنگ باشید، Matomo یا Countly بهترین انتخاب‌اند. این دو ابزار کنترل کامل روی داده و زیرساخت می‌دهند و امکان شخصی‌سازی گسترده دارند.

🔹 تیم‌های محصولی که به تحلیل عمیق و آزمایش مداوم نیاز دارند:

اگر می‌خواهید رفتار کاربران را در سطح رویداد بررسی کنید، نسخه‌های مختلف قابلیت‌ها را تست کنید و تغییرات را مرحله‌ای منتشر کنید، PostHog با امکاناتی مانند Session Recording، Feature Flags و A/B Testing انتخابی ایده‌آل است.

🔹 پروژه‌ها و وب‌سایت‌هایی که سادگی و سرعت راه‌اندازی اولویت دارد:

برای وبلاگ‌ها، سایت‌های محتوایی و کسب‌وکارهای کوچک که گزارش‌های پایه و شفاف کافی است، Plausible و Umami بهترین گزینه‌ها هستند. این ابزارها سبک‌اند، بدون کوکی کار می‌کنند و آمار را ساده و واضح نمایش می‌دهند.

🔹 محصولات موبایل و دستگاه‌های IoT در مقیاس بزرگ:

اگر تمرکز شما روی اپلیکیشن‌های موبایل یا محصولات متصل به اینترنت است و به قابلیت‌هایی مانند Crash Reporting و Push Notifications نیاز دارید، Countly با ساختار ماژولار و کیت توسعهٔ نرم‌افزارهای متنوع، راهکار جامع‌تری ارائه می‌دهد.

🔹 استارتاپ‌ها یا پروژه‌های مرحله اولیه:

وقتی منابع محدود دارید و می‌خواهید بدون صرف زمان و هزینه زیاد تحلیل اولیه را آغاز کنید، Umami یا Plausible با راه‌اندازی سریع و هزینه کم، بهترین شروع هستند.

مقایسه قابلیت‌هایی که در انتخاب اثر دارند

وقتی می‌خواهید بین ابزارهای مختلف تحلیل داده انتخاب کنید، باید بدانید کدام قابلیت‌ها روی نیاز شما تأثیر بیشتری دارند.

بعضی ابزارها فقط آمار کلی می‌دن، ولی بعضی‌ها رفتار دقیق کاربر رو هم نشون می‌دن، هر ابزار نقاط قوت و ضعف خودش را دارد و بسته به اولویت‌هایتان، بعضی ویژگی‌ها مهم‌تر می‌شوند.

اینجا چند قابلیت مهم رو بررسی می‌کنیم که توی انتخاب ابزار تأثیر زیادی دارن.

1. بررسی دقیق مسیر حرکت کاربر در سایت یا اپ

بعضی ابزارها می‌تونن نشون بدن کاربر از کجا وارد شده، چه صفحاتی رو دیده، روی چی کلیک کرده و در کجا تصمیم گرفته ادامه نده یا خارج بشه. این اطلاعات کمک می‌کنه بفهمی کدوم بخش‌ها خوب کار می‌کنن و کجاها باید اصلاح بشن. ابزارهایی مثل PostHog و Countly این قابلیت رو به‌صورت کامل دارن، و Matomo هم با نصب افزونه می‌تونه این مسیرها رو ردیابی کنه.

2. دیدن تجربه واقعی کاربر به‌جای فقط عدد و نمودار

بعضی ابزارها بهت اجازه می‌دن رفتار کاربر رو مثل یه فیلم ببینی؛ یعنی دقیقاً ببینی چطور صفحه رو دیده، کجا کلیک کرده، چطور اسکرول کرده و در نهایت چرا خرید نکرد یا فرم رو پر نکرد. همچنین می‌تونن نشون بدن کدوم قسمت‌های صفحه بیشتر توجه کاربر رو جلب کرده. این قابلیت‌ها توی PostHog به‌صورت پیش‌فرض هست و Matomo هم با افزونه می‌تونه این تجربه رو شبیه‌سازی کنه. Plausible و Umami این نوع امکانات رو ندارن.

3. ابزارهای سبک و سریع بدون استفاده از کوکی

در شرایطی مثل ایران که الزام قانونی خاصی برای استفاده از کوکی یا گرفتن رضایت وجود نداره، مهم‌ترین مزیت ابزارهایی مثل Plausible و Umami اینه که بسیار سبک هستن و بدون کوکی کار می‌کنن. این یعنی اسکریپت‌شون سریع‌تر بارگذاری می‌شه، تأثیر منفی روی سرعت سایت ندارن، و تجربه کاربر ساده‌تر و روان‌تر باقی می‌مونه.

ابزارهای دیگه مثل Matomo، PostHog و Countly هم قابلیت تنظیم برای حذف یا محدود کردن کوکی دارن، ولی به‌صورت پیش‌فرض سنگین‌تر هستن و نیاز به پیکربندی دقیق دارن تا سبک و سریع بشن.

4. قابلیت اتصال به سیستم‌های دیگه و توسعه‌پذیری

اگه می‌خوای ابزار تحلیل رو به سیستم‌های دیگه مثل دیتابیس، ابزارهای مارکتینگ یا داشبوردهای داخلی وصل کنی، باید دنبال ابزارهایی باشی که افزونه یا API داشته باشن. Matomo و Countly افزونه‌های زیادی دارن و قابل توسعه‌ان. PostHog هم با داشتن API و SDK برای وب و موبایل، خیلی انعطاف‌پذیره. Plausible و Umami بیشتر روی سادگی تمرکز دارن و اتصال‌های محدودی ارائه می‌دن.

جدول خلاصه مقایسهٔ ابزارها